In de eerste jeugddocumentaire is de zoon Tom Watkins tien jaar oud en zit hij op de basisschool in het cultuurrijke Amsterdam. Al sinds zijn 5e heeft zijn moeder hem in de gewoonte opgebracht om alleen rauw en ‘natuurlijk’ te eten; groente, fruit, noten en zaden. Niets anders, en vooral niet dat wat gekookt, gebakken of verhit is. Ze is streng van mening dat suikers giftig zijn, en vet ook. Alles gebakken in hete olie, met een randje er aan en warm gemaakt in de magnetron, dat is het slechtste eten dat er bestaat en is kankerverwekkend...
Deze aparte manier van eten kwam, naast duizenden jaren geleden, uit Amerika waar het ook onder de naam ‘Hallelujah Diet’[3] bekend werd. Dit dieet verschilt op twee aspecten; 15% van het rauwe, biologische eten wordt ook gekookt. En ook de oorsprong: in plaats van Humanisme wordt er vanuit een Christelijk standpunt gekeken naar wat het gezondste dieet is voor de mens. “God’s original diet for mankind.” Op een Amerikaans landgoed kwam een kerkelijk georiënteerde man, net gediagnosticeerd met kanker, op het idee om een geheel-biologisch, veganistisch dieet te ontwikkelen. Dit zou het gezondste dieet (voor de mens) ooit zijn, gebasseerd op de Bijbel. Mijn oom die pasgeleden met pensioen is gegaan, kreeg op een dag te horen dat hij de ziekte van Parkinsons had. Zo kreeg hij kort daarna te horen van ‘the Hallelujah Diet’, wat voor velen behulpzaam schijnt te zijn, en is zo gaan eten. Ook mijn ouders, die Amerikaans zijn hadden een periode waarin ze besloten te gaan vasten. Door het goede resultaat van mijn oom zijn zij het ook gaan volgen, met verschrikkelijke soorten gember-groente shakes ’s ochtends en heel vaak ‘stir-fry’. Voor allebei, mijn oom en vader, is er sprake van veel gewichtsverlies. Dat zou ook extreem ver kunnen gaan, zoals bij anorexia. Er is sowieso een tekort aan bepaalde proteïne, en volgens mij heeft dat bij mijn oom geleid tot minder actief zijn, maar verbetering van de ziekte. Ik zou het voor mezelf en al helemaal niet voor een jongetje aanraden. Wij hebben al helemaal voor de puberteit extreem veel eten en energie nodig om te groeien en de botten te versterken.
De redenatie van Francis komt echter van haar talloze bewijzen die via-via aantonen dat er bij gekookt voedsel een hogere kans is op kanker. Volgens mij kan bijna alles herleid worden tot de oorzaak van ziektes en symptomen van aandoeningen als je het in te grote porties en te snel eet. Een gebalanseerd dieet met veel rauw eten er doorheen lijkt mij het gezondst. Dat betekent dus veel variatie om alle verschillende vitamines en bouwstoffen ooit een keer te hebben bestreden en verwerkt. Misschien zelfs de (on)gezonde uitersten opzoeken voor dat balans. Afwisseling en onbekend voedsel voor het lichaam gaan hand in hand. Er moet altijd een eerste keer zijn, en zo zit dat ook met het wennen aan, en verwerken van onverwachts voedsel. Daarom raad ik mensen aan om juist eten dat niet perfect schoon en hygiënisch is, te eten. “That which does not kill us makes us stronger.” Een quote van Friedrich Nietzsche die voor het imuunsysteem heel belangrijk is. Maar dat is weer een ander onderwerp.
Tom is voor zijn leeftijd in ieder geval veels te gewend geraakt aan het rauwe voedsel waardoor hij niet anders kiest. In de tweede documentaire geeft hij toe tot het soms nemen van een kroket, maar toch houdt hij zich gehoorzaam aan zijn moeders dieet. Het voelt heel erg beïnvloed door Francis’ gedachtes, maar aan de andere kant is Tom al zo erg klem gekomen in die gewoonte, dat het verkeerd zou zijn hem te laten stoppen, tegen zijn wil.
Het is waar dat ieder voor zich, een verantwoordelijkheid heeft om op te nemen. In wezen maakt mevrouw Kenter hier ook goed gebruik van door haar kind op te voeden zoals zij dat denkt rechtvaardig te doen. De jongen groeit hier misschien minder door, maar is dat niet ook het geval voor vele andere ouders die hun kind(eren) onbewust ongezond eten voeden? Tom lijdt niet onder kindermishandeling, hoogstens ondervoed door zijn eigen keuzes, zoals de meesten. Uiteindelijk komt het natuurlijk weer neer op de filosofische discussie van wat nou eigenlijk goed is. Stel dat men juist niet langer wil leven, is het dan goed om gezond te eten? Of juist beter om te ‘genieten’ van het voedsel dat ter beschikking staat. Wij kunnen immers toch niet weten of een lekker broodje worst in leeftijd zal uitmaken in de toekomst.
Francis Kenter heeft in onder andere Engelse interviews wel haar mening wat duidelijker kunnen vormen, duidelijker dan dat de Nederlandse media haar alleen maar als gek voorstelt. Naar mijn mening is het ook veels te ver gezocht wat zij doet, hoewel er wel een kern van waarheid in zit. Opvallend claimt ze op verschillende gebieden een andere, wat rebelse mening te hebben tegenover de school, de wet, medici en natuurlijk voedingsdeskundigen. Sommigen zijn nog best redelijk te begrijpen; dat wat er op school wordt aangeleerd niet altijd ideaal is, dat er hele belangrijke onderwerpen zijn die nooit aan de orde zullen komen. Ze is ook van mening dat de medici niets weten over voeding, wat wel een best zou kunnen. En tegenover voeding is haar mening extreem, maar redelijk te begrijpen.
We leven nou eenmaal in een omgevig waar we bijna niks zeker kunnen weten over ons eten. Of het nou kunststoffen, E-nummers of gefabriceerde afval is, zullen we niet worden verteld. Zo heeft ze wel dus gelijk dat er een hoop niet te vreten is. Maar ze wijkt af naar de extreme kant van ‘better to be safe than sorry’.’Je kan immers niet altijd goed oordelen welke voedingsmiddelen wel/niet kankerverwekkend zijn, dus eten we ze allemaal maar niet’. Rauw voedsel is inderdaad het enige waar men vroeger het mee moest doen. Het probleem is alleen dat de redenatie verkeerd ligt. Toen waren er namelijk ook verschrikkelijk veel ziektes die uitbraken door niet hygienisch voedsel. Alleen de rijkere families konden de heerlijke specerijen als zout en peper dan nog betalen als smaaktoevoegers.
Om dan te zeggen, dat haar manier van eten het ideale, bedoelde dieet is voor de mens. Zij kan moeilijk beslissen of alleen rauw eten etisch wel of niet correct is aan de hand van ‘partijdige’ studies en artikels. Zo is geen enkele mening niet een beetje eenzijdig door de nijging naar aanhang.
Er zijn genoeg mensen, als vegetariërs en Humanisten die volledig achter Francis’ handelingen zullen staan, en de mening hebben dat het kind een geweldige opvoeding krijgt. Het is jammer dat Tom op zo’n jonge leeftijd nog niet oud genoeg is om te kunnen afbuigen van zijn eetgewoonte, te ervaren en wennen aan de andere kant van voeding. Als moeder heeft ze zelf de verantwoordelijkheid gehad om haar zoon’s lichaam bloot te stellen aan allerlei soorten eten en bacteriën. Die vrijheid kunnen we haar pas afnemen als de definities van wat ‘goed’ en ‘kindermishandeling’ zijn, aangepast zijn.
A documentary review and opinion by John Ashworth
[1] http://www.youtube.com/watch?v=btuDl6YLSpM, http://www.documentairenet.nl/review/rauwer-het-vervolg-op-rauw/
[2] http://www.youtube.com/watch?v=lDTLXoILyAo, http://www.documentairenet.nl/review/overleven-in-nl-rauw/
[3] http://en.wikipedia.org/wiki/Hallelujah_diet